Czym jest stal narzędziowa?

Czym jest stal węglowa?

Stal węglowa cechuje się prostym składem. Zawiera niewiele dodatków stopowych. Tworzy się ją głównie z węgla, którego zawartość mieści się w przedziale 0,5 – 1,3%. Materiał stosuje się przede wszystkim do produkcji wierteł, frezów, narzynek, pilników i innych narzędzi skrawających. Surowiec wykorzystuje się również do wyrobu pił do metali, noży do maszyn, przebijaków, rozwiertaków, gwintowników, stempli, dłut, młotów kowalskich, wykrojników.

Stal węglowa odznacza się wysoką twardością oraz drobnoziarnistą fakturą. Do wad stopu należą: skłonność do hartowania w zetknięciu z wodą (co zwiększa prawdopodobieństwo pojawienia się rys hartowniczych lub pęknięć), stosunkowo mała odporność na wysokie temperatury.

Jakie są cechy charakterystyczne poszczególnych stopów?

Stal stopowa – charakterystyka i zastosowanie

Stal różni się cechami fizycznymi, jak np. twardość czy odporność na pękanie. Szczegółowy skład chemiczny wybranych grup materiału zawiera norma PN-EN ISO 4957:2002 (U). Do czego służą poszczególne rodzaje stopów? Poniżej zestawienie najważniejszych informacji.

Stal do pracy na zimno

Charakterystyka: materiał wykorzystuje się do produkcji narzędzi przeznaczonych do pracy w temperaturze nie wyższej niż 180°C. Stopy stosuje się w stanie nisko odpuszczonym oraz zahartowanym, dlatego charakteryzują się one wysoką twardością, a ponadto wykazują odporność na ścieranie. Produkty najczęściej składają się z dodatków w postaci: Mo, Cr, W, V mających zdolność do tworzenia węglików. Do stopów dodaje się również inne pierwiastki, np. Si, dzięki czemu wyroby zyskują większą ciągliwość.

Zastosowanie: produkcja przyrządów pomiarowych, zastosowanie do wytwarzania elementów takich jak noży do nożyczek, narzędzi do wyrobu gwoździ, form do tłoczenie oraz wtryskiwania sztucznych tworzyw, narzędzi do obróbki kamieni i ciągnienia drutów. Ze stali stopowej wytwarzane są różnego rodzaju narzędzia tnące.

Stal do pracy na ciepło

Charakterystyka: materiał znajduje zastosowanie w produkcji narzędzi przystosowanych do pracy w temperaturze od 250 do 700°C. Stal odznacza się odpornością na odkształcenia, erozję, zmęczenie cieplne, ścieranie. Wśród dodatków stopowych należy wskazać: Cr, W, Mo, V, Mn, Si. Czasem spotyka się stopy z pierwiastkami: V, Be, Ni, Co. Podczas przechowywania tych produktów trzeba uważać na zabezpieczenie ich przed korozją – najczęściej rdzewieją stopy z niewielką ilością chromu.

Zastosowanie: formy odlewnicze, narzędzia do obróbki plastycznej na gorąco, matryce, trzpienie.

Stal szybkotnąca

Charakterystyka: ten rodzaj stali wykorzystuje się do tworzenia narzędzi do obróbki skrawaniem o wysokiej wydajności. Z uwagi na twardość materiału, stal narzędziowa zapewnia doskonałą odporność na ścieranie. Dzięki tym właściwościom, narzędzia wykonane z tej stali umożliwiają precyzyjne i efektywne cięcie nawet w trudnych i wymagających warunkach pracy. Produkt zawiera pierwiastki odpowiedzialne za tworzenie węglików, m.in. V, W, Cr, Mo, a jego skład chemiczny optymalizuje się zgodnie z przeznaczeniem. Do podstawowych elementów stopu zaliczają się Mo oraz W. Wpływają one na efektywność cięcia. Z kolei V poprawia odporność na ścieranie, Cr wpływa na hartowność, a Co polepsza przewodność cieplną.

Zastosowanie: stal narzędziowa cieszy się dużym zainteresowaniem w różnych branżach. Przy jej użyciu produkowane są między innymi: noże tokarskie, wiertła, frezy, łożyska, pierścienie, elementy sprężynowe.

Stal narzędziowa jest niezbędna w przemyśle. Niestety pozyskanie jej w tradycyjny sposób jest kosztowne i wiąże się z emisją szkodliwych zanieczyszczeń do środowiska. Doskonałym rozwiązaniem na zdobycie cennych dla przemysłu stopów jest oddanie odpadów do firmy zajmującej się skupem stali szybkotnącej.